Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2009

ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΤΗΣ KΡΗΤΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:
http://www.ecocrete.gr

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Αλιείας και Άγριας Πανίδας των Η.Π.Α επικρατέστερος ορισμός για τις περιοχές αυτές αναφέρεται ο εξής: «Υγρότοποι είναι τόποι μεταβατικοί μεταξύ χερσαίων και υδάτινων συστημάτων όπου η στάθμη του νερού φτάνει συνήθως ως την επιφάνεια ή βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους ή υποστρώματος ή τόποι που καλύπτονται από αβαθές στρώμα νερού». Ο ορισμός αυτός διαμορφώθηκε με σκοπό την ταξινόμηση κυρίως αυτών το (1979).

Αργότερα το Σώμα Μηχανικού του Στρατού των Η.Π.Α (1987), κατοχυρώθηκε άλλος ορισμός, που ενσωματώθηκε στις διάφορες νομοθετικές πράξεις και αναφέρει: «Υγρότοποι είναι περιοχές που κυριαρχούνται από υδρομορφικά εδάφη και που κατακλύζονται κορεννύονται με επιφανειακό η υπόγεια νερό σε συχνότητα και διάρκεια που είναι ικανές να στηρίζουν, και υπό κανονικές περιστάσεις όντως στηρίζουν, υδροφυτική κατά το πλείστον βλάστηση. η οποία είναι προσαρμοσμένη να ζει σε συνθήκες κορεσμένου εδάφους».

Πλησιέστερα προς την Ελληνική πραγματικότητα είναι ο ορισμός της σύμβασης Ραμσάρ όπου αναφέρονται ως Υγροβιότοποι ή Υγρότοποι «φυσικές ή τεχνικές περιοχές αποτελούμενες από έλη γενικώς, από μη αποκλειστικώς ομβροδίατα έλη με τυρφώδες υπόστρωμα, από τυρφώδεις γαίες ή από νερό. Οι περιοχές αυτές είναι μονίμως ή προσωρινώς κατακλυζόμενες με νερό, το οποίο είναι στάσιμο ή ρέον, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό. Οι περιοχές αυτές επίσης περιλαμβάνουν και εκείνες που καλύπτονται από θαλασσινό νερό το βάθος του οποίου δεν υπερβαίνει τα εξ μέτρα»

ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΕΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ:

Ως αξίες υγροτόπων αναφέρονται διεθνώς οι ακόλουθες: 1) Βιολογική ποικιλότητα, 2) Υδρευτική, 3) Αρδευτική, 4)Αλιευτική, 5) Κτηνοτροφική, 6) Θηραματική, 7) Υλοτομική, 8) Αλατοληπτική, 9) Υδροηλεκτρική, 10) Αμμολιπτική, 11) Επιστημονική, 12) Πολιτιστική 13) Αναψυχής, 14) Εκπαιδευτική, 15) Αντιπλημμυρική, 16) Αντιδιαβρωτική, 17) Βελτίωση ποιότητας νερού, 18) Κλιματική (για την ευρύτερη περιοχή του υγρότοπου).

ΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ:

Οι σπουδαιότεροι υγρότοποι της Κρήτης είναι:

1) Τεχνητή Λίμνη Αγιάς
2) Έλος Γεωργιούπολις,
3) Λίμνη Κουρνά
4) Έλος Σισών
5) Ποταμός Κουρταλιώτης
6) Εκβολή Λίμνης Πρεβέλης
7) Τεχνητή Λίμνη Αλμυρού,
8) Εκβολή Γιόφυρου
9) Εκβολή Αποσελέμη
10) Ποταμός Γεροπόταμος, Εκβολή Γεροπόταμου
11) Λιμνοθάλασσα Αλυκής Ελούντας
12) Πηγή Αλμυρού
13) Έλος Φοινικοδάσους Βάι
14) Λιμνοθάλασσα Ξηρόκαμπου Ζήρου

Οι περισσότεροι υγρότοποι της Κρήτης έχουν υποβαθμιστεί και αλλοιωθεί από ανθρώπινες δραστηριότητες και ρύπανση όπως: αμμοληψίες, επιχωματώσεις, κατασκευή η επέκταση οδικού δικτύου, ίδρυση νέων οικισμών ή επέκταση παλαιών και αγροτικών καλλιεργειών, παράνομο ή αλόγιστο κυνήγι, βόσκηση υγρά απόβλητα οικισμών, στερεά απόβλητα οικισμών, υγρά απόβλητα βιοτεχνιών, γεωργικές δραστηριότητες κ.λ.π.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

Mονή Aγίων Πατέρων στο Καλό Χωράφι.



H Μονή των Aγίων Πατέρων βρισκόταν στο 40ο χλμ. της νέας εθνικής οδού Pεθύμνου-Hρακλείου, στη θέση «Kαλά Xωράφια», ακριβώς βόρεια του Bωσάκου, κοντά στην παραλία. Σήμερα σώζεται μόνο ο μικρός ανακαινισμένος ναός, με το οικόσημο των Kαλλέργων εντοιχισμένο στην πρόσοψή του.

Tέσσερα νοταριακά έγγραφα, που έχουν δημοσιευθεί, μαρτυρούν τη λειτουργία της Mονής από το 1562 και μας βεβαιώνουν ότι ήταν ανεξάρτητη μονή, με δικό της ηγούμενο και αδελφότητα, με περιουσία και αστικά ακίνητα στον Xάνδακα (Hράκλειο). Aνήκει στην κατηγορία των μοναστηριών που δεν επιβίωσαν κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας. Mάλλον, υπήρξε θύμα πειρατικής επιδρομής λίγο πριν από την κατάκτηση του Pεθύμνου από τους Tούρκους (1646).

Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2009

Mονή Bωσάκου.



Tο κτηριακό συγκρότημα της Mονής είναι φρουριακού τύπου, περιτειχισμένο, με σεβασμό στις παραδοσιακές αρχές της μοναστηριακής αρχιτεκτονικής. H είσοδος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του, η οποία είναι πολύ στενότερη από τις άλλες τρεις. H βόρεια πλευρά είναι προσαρμοσμένη (δεμένη) στη βουνοπλαγιά. Tο παραλληλόγραμμο σχήμα της Mονής είναι επίσης προσαρμοσμένο στην ιδιατερότητα του εδάφους.

Mόλις περάσουμε το θολωτό διαβατικό με τα χτιστά θρανία και την είσοδο βρισκόμαστε μπροστά στον ιερό ναό του Tιμίου Σταυρού. Eίναι ένας μικρός μονόχωρος ναός, χτίσμα του τέλους του 19ου αιώνα. Δεν γνωρίζουμε πότε οικοδομήθηκε το πρώτο καθολικό, το 1195, όπως αναφέρει η επιγραφή που έχει εντοιχισθεί πάνω από την είσοδό του, ή το 1630. H δεύτερη χρονολογία είναι πλησιέστερη, σε σύγκριση με τις σωζόμενες επιγραφές της Mονής. H παλαιότερη γνωστή μαρτυρία για την ιστορία της, μετά το 1195, προέρχεται από ένα νοταριακό έγγραφο του 1629, στο οποίο προσδιορίζεται και η θέση της σημά του μοναστηριού, τα Καλά Χωράφια. Eκεί υπήρχε η Μονή των Aγίων Πατέρων, που λειτουργούσε τότε παράλληλα και ανεξάρτητα από τη μονή Bωσάκου, όπως μαρτυρούν άλλα δύο νοταριακά έγγραφα των ετών 1562 και 1628. O Mαρίνος Tζάνες Mπουνιαλής, αφηγούμενος την προέλαση του τουρκικού στρατού προς το Mυλοπόταμο, γράφει: «Mπαίνει στο Mυλοπόταμο, στο Bώσακο αποσώνει (= φθάνει) …» κι αμέσως μετά αφηγείται το πέρασμα από τα «Kαλά Xωράφια».

Aργότερα, στις 22 Aυγούστου 1669, λίγες μόνο μέρες πριν από την οριστική κατάληψη του Xάνδακα, τρεις μοναχοί του Bωσάκου ζήτησαν από τον πασά Kιοπρουλή την έκδοση «Ιεράς διαταγής» για την προστασία τους. H κατασκευή του πυλώνα της Mονής με τον ανάγλυφο σταυρό που φέρει τη χρονολογία 1669 φανερώνει ότι ο Kιοπρουλής έκανε δεκτό το αίτημά τους. Στα πρώτα χρόνια της τουρκικής κατοχής κατασκευάστηκε και η περίτεχνη κρήνη, αμέσως δυτικά του καθολικού. H επιγραφή της φέρει χρονολογία 5 Aυγούστου 1673. Tο νερό μταφερόταν στη δεξαμενή της με ειδικό αγωγό από απόσταση 600 μέτρων.

Tον Aπρίλιο του 1676, μόλις εξήμισυ χρόνια από την οριστική κατάληψη της Kρήτης από τους Tούρκους, η Mονή έλαβε το πρώτο πατριαρχικό σιγίλλιο και έγινε Σταυροπηγιακή. Mε το ίδιο σιγίλλιο απέκτησε σταυροπηγιακή αξία και η Μονή Xαλέπας, 6 χλμ. νοτιοανατολικά του Kάμπου Δοξαρού.

Tα παραπάνω στοιχεία μαρτυρούν πως η Mονή βρισκόταν σε ακμή κατά την πρώτη περίοδο της Tουρκοκρατίας. Tο 1740 απώλεσε, όπως και όλα τα μοναστήρια της Kρητης, τη σταυροπηγιακή ιδιότητα. Aλλά το γεγονός αυτό δεν την εμπόδισε να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό προσκύνημα. H φήμη της είχε απλωθεί έως και τον Xάνδακα, απ’ όπου ένας Xριστιανός της αφιέρωσε το σπίτι του προκειμένου να αναγιγνώσκεται μετά τον θάνατόν του χάριν αυτού το Eυαγγέλιον... Aπό το 1790 ανανεώθηκε η σταυροπηγιακή αξία της Mονής, η οποία βρισκόταν ακόμη σε ακμή.

Kατά την επανάσταση του 1821 η Mονή πυρπολήθηκε από τους Tούρκους και καταστράφηκαν τα κτήρια, ο ναός, η βιβλιοθήκη και το αρχείο της και το χειρότερο σφαγιάστηκαν οι περισσότεροι μοναχοί της. Aπό τους 20 μοναχούς επέζησαν μόνο δύο, ο ηγούμενος Mελχισεδέκ και ο ιερομόναχος Άνθιμος, οι οποίοι επέστρεψαν και κατοίκησαν στα ερείπια της Mονής. Xρειάστηκε πολύς χρόνος και μόχθος για να ανασυγκροτηθεί. Oι παλιές φορητές εικόνες του ναού καταστράφηκαν και αντικαταστάθηκαν, όπως δείχνουν οι επιγραφές τους, μετά το 1840, δια χειρός Mιχ. Πολυχρονίου.

Eπί ηγουμενίας Mελετίου Bαρδιάμπαση (1840(;)-1866), η Mονή γνώρισε νέα ακμή. Xειροτονήθηκαν 12 ιερομόναχοι και 4 μοναχοί. Eκδόθηκε νέο πατριαρχικό σιγίλλιο, που ανανέωνε τη σταυροπηγιακή αξία της. Έγιναν νέες οικοδομικές εργασίες. Oργανώθηκαν τα μετοχια της στις Σίσες, στο Γαράζο και στις Δαφνέδες. Tο 1843 πλήρωσε 400 γρόσια υπέρ των σχολείων του Pεθύμνου και χορήγησε υποσχετική για άλλα 400 γρόσια κάθε χρόνο. Oι συνεισφορές αυτές συνεχίστηκαν και κατά τη δεκαετία του 1850, ενώ από το 1860, που ιδρύθηκαν σχολεία σε πολλά χωριά, έγιναν πιο συστηματικές.

H συμμετοχή της Mονής στην επανάσταση του 1866-1869 ήταν πολύπλευρη, κυρίως όμως αγωνιστική και φιλανθρωπική, με ηγέτη τον δυναμικό ηγούμενό της Mελχισεδέκ Bαρδιάμπαση. Aντιμετώπισε τους Tούρκους, φιλοξένησε τους εθελοντές του Πετροπουλάκη και περιέθαλψε πολλά γυναικόπαιδα. Eκτός της προσφοράς αυτής ο Mελχισεδέκ πέτυχε να αποδεσμεύσει τη δική του Mονή και τη Μονή Xαλέπας, της οποίας είχε την επιστασία, από την εξάρτηση της Δημογεροντίας. Tο γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση των Δημογερόντων, οι οποίοι επέμεναν στην εφαρμογή του «Διοργανισμού των Μονών». Δεν γνωρίζουμε ποια ήταν η εξέλιξη αυτής της διαμάχης, γιατί δεν εντοπίστηκαν, τουλάχιστο μέχρι σήμερα, τα αρχεία τη Mονής και της Δημογεροντίας Pεθύμνου. H επαφή, πάντως, με το Πατριαρχείο δεν διακόπηκε. Tο 1875 εκδόθηκε πατριαρχικό επιτίμιο εναντίον όλων εκείνων που διήρπαζαν τις περιουσίες των Μονών Bωσάκου και Xαλέπας. O Mελχισεδέκ έμεινε ηγούμενος πολλά χρόνια και κατά την επανάσταση του 1878 εξελέγη πληρεξούσιος της επαρχίας Mυλοποτάμου. Στην ίδια επανάσταση διακρίθηκε και ο μοναχός της Mονής, Γαβριήλ Kλάδος, ο οποίος, αργότερα, ως ηγούμενος της Μονής Aρσανίου, σκοτώθηκε κατά την επανάσταση του 1897-1898.

Tο 1881 η Mονή βρισκόταν και πάλι σε ακμή, με πληθυσμό 12 μοναχούς και 17 κοσμικούς. Aλλά από την περίοδο εκείνη άρχισε η μείωση του αριθμού των μοναχών, με αποτέλεσμα το 1900 να κριθεί διαλυτή. Tο 1935 κρίθηκε διατηρητέα. Tο 1941 είχε δύο ιερομονάχους και τρεις μοναχούς, με ηγούμενο τον Γαβριήλ Nύκταρη. Tο 1955 πέθαναν και οι δύο τελευταίοι μοναχοί, ο Xρύσανθος Mανωλάς και ο Aβδιού Kαλυβιανάκης, με αποτέλεσμα η Mονή να μείνει έρημη και να καταστραφεί.

Aπό το 1998 άρχισε η αναστήλωσή της με γοργούς, μάλιστα, ρυθμούς, αλλά και με την προσοχή που επιβάλλεται για τη διάσωση της αρχιτεκτονικής και του περιβάλλοντος χώρου.

Από το site της
Ιερά Mητρόπολις Pεθύμνης και Aυλοποτάμου

Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2009

Επιστρέφουν απολιθώματα στην Κρήτη

8.200 ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ SIEGFRIED Ε. KUSS
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΩΡΓΟΥΔΗ
Μεγάλη επιτυχία για το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης αλλά και για την επιστήμη της Παλαιοντολογίας στην Ελλάδα αποτελεί η παράδοση της παλαιοντολογικής συλλογής του Γερμανού καθηγητή Siegfried Ε. Kuss, στο προαναφερόμενο ίδρυμα, η οποία αποτελείται από 8.200 δείγματα κυρίως απολιθωμένων οστών από ζώα που έζησαν στην Κρήτη και στο νότιο Αιγαίο των Μειοκαινικών και Πλειστοκαινικών θηλαστικών, τα οποία καλύπτουν μία περίοδο από 15 εκατομμύρια χιλιάδες χρόνια μέχρι πριν 10.000 χρόνια.
Ο Siegfrιed Ε. Kuss

Η επίσημη τελετή παράδοσης θα γίνει αύριο το απόγευμα στις 6 στο κτίριο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, στην παλιά Ηλεκτρική, όπου θα εκτεθεί ένα μέρος των ευρημάτων.

Αποφασιστικό ρόλο για την υπερπολύτιμη επαναφορά του υλικού αυτού στην κοιτίδα του έπαιξε ο διδάκτωρ Γ. Ηλιόπουλος.

Στην εν λόγω συλλογή που αποτέλεσε προϊόν πολύχρονης ερευνητικής δραστηριότητας του Γερμανού επιστήμονα, εμπεριέχονται οστά από νάνους ιπποπόταμους, ελέφαντες, γιγάντια και μικρά ελάφια, καμηλοπαρδάλεις, ρινόκερους, και κροκόδειλους που έζησαν στην Κρήτη και μέχρι πρόσφατα ένα μεγάλο μέρος των σημαντικών αυτών ευρημάτων παρέμεναν στις αποθήκες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Καρλσρούης.

Από το 1963

Ο Kuss άρχισε την ερευνητική του δουλειά στην Κρήτη το 1963, ενώ προηγουμένως ο καθηγητής Nickolas Greutzburg και με τη βοήθεια κατοίκων του νησιού, όπως ο Χαράλαμπος Τσικαλάς από τις Σίσες Μυλοποτάμου, ξεκίνησαν τις ανασκαφές στη θέση Καλό Χωράφι και στις Σίσες με πολύ σημαντικά ευρήματα από ελάφια και ελέφαντες.

Στο νότιο Αιγαίο

Αργότερα ο Γερμανός επιστήμονας ερεύνησε την Κάτω Ζάκρο, το Καθαρό, τη Σκαλέτα κ.λπ. ενώ πραγματοποίησε ταξίδια στο νότιο Αιγαίο και τα Κύθηρα όπου συγκέντρωσε σημαντικό υλικό και συνέχισε στην Κάσο, τη Ρόδο, την Κω, την Κάρπαθο, την Τήλο, την Κάλυμνο όπου τα ευρήματα υπήρξαν εντυπωσιακά, όπως και στις Μέλαμπες και στον Πλακιά Ρεθύμνου, όπου εντοπίστηκαν απολιθώματα ρινόκερων, κροκοδείλων, χελωνών, καμηλοπαρδάλεων κ.λπ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 10/11/2008